Những Câu Truyện từ Vatican kỳ này được Cecilia Seppia tường thuật về tác động của Thông điệp môi sinh Laudato Si’ đối với các thung lũng vùng Sardinia của Ý.

Laudato si’ vang vọng khắp các thung lũng Sardinia

Những Câu Truyện từ Vatican kỳ này được Cecilia Seppia tường thuật về tác động của Thông điệp môi sinh Laudato Si’ đối với các thung lũng vùng Sardinia của Ý.

Bảo vệ môi trường, tình liên đới và viễn kiến cho tương lai là trọng tâm của một dự án được hình thành giữa núi đồi Sardinia, trong khu bảo tồn thiên nhiên lớn nhất ở Ý của Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới. Tại sao chúng tôi quyết định kể câu truyện về nơi này? Bởi vì nó đại diện cho một trong những trường hợp trong đó con người được biến đổi từ kẻ thù của thiên nhiên thành kẻ bảo vệ nó, tạo ra công ăn việc làm và cơ hội tái hòa nhập của những người dễ bị tổn thương.

Phụ nữ là nạn nhân của bạo lực, các vị thành niên bị lạm dụng, thanh niên khuyết tật, tù nhân, người tị nạn và những người phải di tản là các nhân vật chủ đạo của câu truyện này, trong khung cảnh của khu bảo tồn Động vật Hoang dã lớn nhất của Ý tọa lạc trên Núi Arcosu, ở trung tâm công viên tự nhiên Gutturu Mannu, cách thành phố Cagliari 20 km. Bốn nghìn mẫu tây vẻ đẹp không bị ô nhiễm, nơi những người nghèo, những người dễ bị tổn thương, những người bé nhỏ nhất theo nghĩa Tin Mừng, không những tìm được một "ngôi nhà" mà còn sống đắm mình trong đó, được bảo bọc trong tà áo trắng của mặt trăng, tà áo mà ở Sardinia, không ai biết tại sao, dường như vuốt ve cảnh quan giữa những con hươu, nai sừng tấm, heo rừng, các loài chim quý hiếm và hàng ngàn loài động vật và thực vật khác.

Từ Thung lũng Silicon đến những ngọn núi Sardinia

Người cho chúng ta biết thêm về dự án “Oasis of the Deer and Moon” [Ốc đảo của Hươu và Mặt trăng], đứa con tinh thần của Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới và Domus de Luna [Nhà Mặt trăng], là Chủ tịch của Quỹ, Ugo Bressanello, một nhà quản lý viễn thông thành công, người đang ở đỉnh cao sự nghiệp, đã quyết định từ bỏ mọi sự để cống hiến hết mình cho những người trẻ đang gặp khó khăn. Anh cho biết, điều khiến anh nhấn nút “khởi đầu lại” và rời bỏ công việc thoải mái với tư cách là Giám đốc Truyền thông tại Tiscali, là cuộc gặp gỡ đầy yêu thương của anh với đứa con nuôi đó, “mà cái nhìn thoáng qua đã khiến tôi hiểu rằng có một vũ trụ hoàn toàn mới để khám phá, tôi muốn trở nên hữu ích ở nơi khác và tôi có thể sử dụng tiền một cách khác để tạo cơ hội cho những người không còn cha còn mẹ”. Và vì vậy, tại Sardinia, nơi trước đây anh đã chuyển tới từ Thung lũng Silicon để làm việc, và cùng với vợ Petra và những đứa trẻ khác, anh bắt đầu mở những mái ấm cho trẻ em bị bỏ rơi, ngay khi chính phủ đóng cửa các trại mồ côi ở Ý. Từ bỏ bộ vest và cà vạt, Bressanello bỏ việc nói về các chiến lược tiếp thị và kế hoạch phát triển để xử lý thức ăn trẻ em, bình sữa và tã lót. Anh nói tiếp, "Khởi đầu tôi chỉ nghĩ đến việc lấy một năm nghỉ phép, và cống hiến hết mình cho thế giới này – nhưng sau đó tôi thấy thích nó, bởi vì nhìn thấy những khuôn mặt biến đổi từ buồn sang vui, làm bạn vui lây, mang lại cho bạn nhiều điều hơn những gì bạn cho đi, và gần hai mươi năm nay, đây là cuộc sống của tôi”.

Trong khoảng thời gian đó, cũng tận dụng các kỹ năng quản lý của mình, Bressanello đã cố gắng bảo đảm sự tiếp đón và chăm sóc cho trẻ em dưới ba tuổi và các bà mẹ tương lai hoặc phụ nữ có con mới sinh lâm các hoàn cảnh như ghiền ma túy, mãi dâm, bạo lực và nghèo đói. Sau đó, anh lưu ý đến các vị thành niên bị bỏ rơi vì gia đình có vấn đề; đến các cha mẹ của những đứa trẻ bị buộc phải nằm viện dài ngày ở nơi xa nhà; đến những đứa trẻ mắc bệnh tâm thần. Nhưng “tình liên đới đa quốc gia” của anh không dừng lại ở việc xây dựng những căn nhà này. Domus de Luna, thông qua Locanda dei Buoni e Cattivi (Quán trọ của Người Tốt và Người Hư), một biệt thự-nhà hàng ở thủ phủ Sardinia, cung cấp khả năng tái hòa nhập xã hội và thị trường việc làm cho những người trẻ tuổi, những bà mẹ được thả ra khỏi cộng đồng và những người được Trung tâm Tư pháp Vị thành niên chỉ định; nó đã thành lập Exmè, một nơi biểu tượng, một phương thức thay thế cho văn hóa đường phố. Vốn là một khu chợ dân sinh bị bỏ hoang ở một trong những khu phố xuống cấp nhất ở ngoại ô Cagliari thường xuyên được những kẻ buôn bán ma túy lui tới và là nơi diễn ra các cuộc cá cược và đá động vật bất hợp pháp, giờ đây những người trẻ tuổi có thể tụ tập để thưởng thức âm nhạc, nghệ thuật và thể thao như một phương tiện phát biểu các khả thể giáo dục: là một phản ứng trước hiện tượng học sinh bỏ học tràn lan. Một cách cụ thể, từ khi bắt đầu đại dịch Covid, Domus de Luna đã giúp đỡ 5 nghìn gia đình gặp khó khăn, tặng túi thức ăn cho những người bị mất việc làm. Và chúng ta đang ở đây, vào năm 2019 tại Ốc đảo của Hươu và Mặt trăng.

Khu Bảo Tồn

Vào thập niên 1980, đây là một khu bảo tồn tư nhân, nơi hoạt động săn trộm và săn bắn hươu Sardinia, đe dọa sự tuyệt chủng của những loài vật này. Nhờ một chiến dịch gây quỹ lớn, Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới đã có thể mua phần lớn khu vực này, cống hiến cho việc bảo vệ lãnh thổ, bắt đầu bằng việc lưu trữ vài chục mẫu động vật sau đó lên đến hơn 1,500 mẫu động vật, với những can thiệp quan trọng để bảo vệ môi trường sống cho chúng. Khu vực địa lý ở đây có hình thái không đồng đều lắm: nó được đặc trưng bởi các thung lũng dài, trong đó các dòng suối mãnh liệt chẩy xiết tạo ra nhiều hồ nước, nhưng khả năng của chúng bị giảm mạnh vào mùa hè. Hệ động vật hiện tại đang rất được quan tâm, trong khi theo quan điểm hệ thực vật, khu bảo tồn là cơ sở của một khu rừng Địa Trung Hải rộng lớn nổi bật nhờ cây sồi và cây bần và cây cối rậm rạp phong phú. Tuy nhiên, các nỗ lực to lớn của Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới đã bị cuốn trôi trong chốc lát bởi trận lũ lụt đặc biệt năm 2018, một trận lũ lụt, ngoài việc gây ra chết chóc và thiệt hại cho nhiều nơi trong khu vực, đã phá hủy khu bảo tồn, xóa sổ tất cả các con đường và tàn phá thảm thực vật. Trước sự tàn phá này, một vài năm sau khi cơn bão Cleopatra dữ dội đi qua hòn đảo, một loại 'phép lạ' đã xảy ra. Nhân loại, trong số những thủ phạm chính của sự tàn phá môi trường một cách có hệ thống, kẻ bạo chúa chuyên gieo rắc cái chết, thay vào đó đã trở thành bác sĩ chữa bệnh. Thực thế, chính tại đây, sự hợp tác với Domus de Luna và Trung tâm Tư pháp Vị thành niên Cagliari đã được hình thành. Nhờ dự án này, các tù nhân trẻ tuổi của Nhà tù Uta và những người khác đang bị quản chế, được tham gia vào việc duy trì di sản thiên nhiên và bảo vệ tính đa dạng sinh học, với sự trợ giúp của kỹ thuật để bảo vệ và ngăn ngừa hỏa hoạn và lũ lụt mới, cũng như sự phát động các cơ cấu và hệ thống mới nhằm tiết kiệm năng lượng, được thiết kế để giảm thiểu tác động môi trường xuống mức số không.

Vẻ đẹp của sự hội nhập

Nhưng không chỉ có thế. Bressanello giải thích: “Khoảng 80 thanh niên đến làm việc ở đây, chào đón và chăm sóc các du khách đến thăm. Họ được sử dụng tại các khu vực giải khát, nơi họ cung cấp thực phẩm truyền thống và rượu nho đặc trưng của Sardinia để cung ứng cho khách vãng lai một cuộc hành trình qua vùng đất của chúng tôi và cả qua vị giác nữa, nhưng họ cũng cống hiến cho nông nghiệp xã hội bằng cách thu hoạch và chế biến cây thuốc, sản xuất mật ong... Đó là một dự án kết hợp ba chữ: môi trường, dấn thân xã hội và tương lai, với mục đích mang lại việc làm và cứu vớt những người có những câu chuyện rất khác và đây có lẽ chính là điều đặc trưng cho dự án của chúng tôi: chúng tôi hoan nghênh các phụ nữ nạn nhân của bạo lực, thanh niên khuyết tật, hội chứng down hoặc tự kỷ, thanh niên có hoàn cảnh phạm tội, ghiền ma túy. Những người có những câu chuyện khác nhau để ngay ở 'thiên đường trần gian' này tìm được cơ hội làm việc với nhau, học các ngành nghề mới, thưởng thức khung cảnh tuyệt vời."

Bressanello nói tiếp, “Sự gần gũi này, sự hòa nhập này tạo ra những trải nghiệm rất tích cực: người ta làm giàu cho nhau; họ học cách yêu thương nhau, họ thấy hy vọng sống dậy từ đống gạch vụn. Ban đầu, chỉ có những nam tù nhân đến với chúng tôi, và Oasis có vẻ giống một 'trại lính', với ngôn ngữ và cách cư xử không được lịch sự hay tinh tế; sau đó, với sự xuất hiện của phụ nữ và người khuyết tật, đã có một bước ngoặt. Một bầu khí thân quen, thanh tĩnh được tạo ra, đầy hiểu biết và tôn trọng, và đó là lý do tại sao chúng tôi tiến tới việc hòa lẫn mọi sự. Ở đây, các mối liên hệ sâu sắc được tạo ra và môi trường, thiên nhiên là căn bản; đó là chất keo dính! Đối với những người bạn tù, những người mà chúng tôi đón tiếp mỗi sáng bằng một chiếc xe buýt nhỏ, điều đó còn hơn thế nữa. Họ sống cả ngày trong nhà tù, bị bao bọc bởi bốn bức tường và hàng nghìn song sắt; rồi, khi đến lượt họ, họ đến đây và thấy mình đắm chìm trong khu vực vô tận và tươi đẹp này, nơi cung cấp cho họ một nơi nương náu khác, một ngôi nhà, nhưng ở bên ngoài giữa không khí thoáng mát, nơi họ có thể nghe thấy tiếng nước chảy, tiếng nai kêu, gió thổi vào mặt. Trong những năm này, không ai trong số họ tạo vấn đề cho chúng tôi!" Domus de Luna cũng cung cấp các giảng khóa lý thuyết phù hợp với người nghe nhờ một nhóm các nhà giáo dục và nhà tâm lý học chuyên môn, những người đã kết hợp vào các bài trình bầy của họ các vấn đề và chủ đề về môi trường như lớn lên, lựa chọn cuộc sống, và khám phá những đam mê và tài năng mới.

Các chủ đề của Laudato si’

Bressanello nói đùa, “Tôi đã cộng tác với một số linh mục trong đời, trước hết và trên hết là với Don Mazzi, nhưng tôi không phải là người hiểu rõ về giáo lý, tuy thế tôi đã tận mắt chứng kiến những điều phi thường có thể xuất hiện từ cuộc gặp gỡ giữa thiên nhiên bị tổn thương và con người bị thử thách không kém. Có một tia sáng của sự sống mới được chủ thể này trao cho chủ thể kia, môi trường trao cho con người, và rồi trong sự thẩm thấu này, tôi nhận ra con đường dẫn đến Sự Thiện bằng một chữ 'T' viết hoa. Phần lớn những gì chúng tôi làm ở đây tại Oasis này đều được chứa đựng và nói đến trong thông điệp của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Đó không những là hệ sinh thái toàn diện. Đó còn là công lý, tình liên đới, lòng bác ái theo nghĩa đầy đủ nhất, mong muốn chăm lo cho di sản chung này bằng cách chống lại chủ nghĩa tiêu dùng tràn lan, với những lựa chọn được đánh dấu bằng tinh thần liên đới, với việc đầu tư vào những điều sẽ tồn tại và điều đúng đắn là chúng vẫn còn nguyên vẹn cho các thế hệ mai sau. Vượt quá luận lý học thỏa mãn tức khắc và hy sinh cho môi trường, vì biết rằng những người khác cũng hưởng được nó. Chúng tôi không cất cao giọng, ngược lại! Chúng tôi đã quen với tính kỳ diệu của sự im lặng ở đây, nhưng có lẽ thông qua dự án này, chúng tôi cũng có thể phát động lời kêu gọi để các chính trị gia đưa ra các lựa chọn có trách nhiệm theo hướng đó."

Nước mắt biết ơn

Bressanello có hàng triệu câu chuyện để kể, nhưng có một giai thoại được anh tâm sự với chúng tôi. "Trong suốt những năm qua, tôi đã chứng kiến rất nhiều tình tiết đáng nhớ, đem lại cho tôi sức mạnh để tiếp tục đi trên con đường này. Có một người đàn ông trẻ tuổi, một tù nhân, đã đến Oasis từ rất lâu rồi. Anh ta không nói nhiều; anh ta khá nhút nhát. Với kỹ năng chế biến gỗ của anh ấy, lúc đầu, chúng tôi nghĩ chúng tôi sẽ để anh ấy khôi phục lại một khu vực bao vây bị hư hại bởi lũ lụt. Anh ấy bước vào, lấy dụng cụ của mình, bắt đầu cạo và liên tục lau mắt. Tôi nghĩ chắc do mùn cưa và tôi cũng lo lắng mùn cưa này sẽ làm tổn thương anh ấy, nhưng không phải, đó là những giọt nước mắt biết ơn: anh ấy cảm thấy mình có ích, anh ấy cảm thấy mình tự do. Và có một thanh niên khác, người vừa qua đời cách nay không lâu do một khối u, sau rất nhiều đau đớn và bồn chồn, nhiều năm ở trong và ngoài nhà tù, một cộng đồng cải huấn: ở đây anh đã tìm thấy bình yên và ngay trước khi chết - anh ấy gần như không thể đứng dậy - nhưng anh ấy vẫn đến làm việc: anh ấy kể cho người khác nghe về vẻ đẹp của nơi này, niềm vui khi có cơ hội này, và có lẽ cả điều này nữa, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng sẽ nói đều là Laudato si'."

Vũ Văn An